SD MEDYA

Damar beni olarak da adlandırılan hemanjiyomlar vücudun herhangi bir yerinde oluşabiliyor, ancak sıklıkla baş ve boyun bölgesinde yerleşiyor. Prematüre bebeklerde, hemanjiyom oluşumu daha fazla görülüyor.  Hemanjiyomun tedavi edilip edilmeyeceğine bazı faktörler göz önünde bulundurularak karar veriliyor. İlaç tedavisi, lazer ve cerrahi gibi çeşitli tedavi seçenekleri bulunuyor. Çocuk Hematoloji Bölümü Prof. Dr. Betül Tavil, hemanjiyom hakkında bilgi verdi.

Deri hemanjiyomlarının çoğu küçüktür ve tedavi gerektirmez

Hemanjiyom deri üstünde, organlarda ve deri altında herhangi bir yerde meydana gelebilir. Hemanjiyom, doğumsal olabilir, daha sonra ortaya çıkabilir ve kendiliğinden geçebilir. Genellikle zararsızdır ve vücudun bir kısmıyla sınırlıdır. Derideki hemanjiyomların çoğu küçüktür ve tedavi gerektirmez. Nadir durumlarda, lokalizasyonu elverişsiz olduğunda ve hemanjiyom çok büyük olduğunda, organ fonksiyonlarını etkileyebilir. Bu gibi durumlarda ise tedavi gereklidir.

En yaygın baş ve boyun bölgesinde görülüyor

Tüm bebeklerin %2-3'ünde hemanjiyom vardır. Prematüre bebeklerde, hemanjiyom oluşumu yaklaşık %10 oranında daha sık görülür. Hemanjiyomlar vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir, ancak en yaygın olarak baş ve boyun bölgesinde yerleşir. Hemanjiyomlar tipik olarak doğumdan sonraki ilk birkaç gün veya hafta içinde ortaya çıkar ve karakteristik olarak üç aşamadan geçerler. Lokalizasyona, forma ve seyire bağlı olarak aktif tedavi veya bekle-gör yaklaşımı tercih edilir.

Hemanjiyomun 4 tipi bulunuyor

İnfantil hemanjiyom, bebeklerde görülen en yaygın vasküler lezyondur. 1 yaşından küçük çocukların yaklaşık %4,5'ini etkilemektedir. İnfantil hemanjiyomlar genellikle mavimsi veya ağırlıklı olarak kırmızı renkte kabarık bir lezyon oluşturur. Doğumdan birkaç gün hatta birkaç hafta sonra bebeğin cildinde belirir. Özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda hemanjiyomlar (infantil hemanjiyomlar), vasküler tümörlerden ve vasküler malformasyonlardan ayırt edilmelidir. Çünkü aktif tedavi ya da bekle-gör yaklaşımı kararında erken ayrım önemlidir.

Hemanjiyomlar tipleri şunlardır;
·     Yüzeysel hemanjiyomlar; ciltte, parlak kırmızı renkte, pürüzsüz görünümde ve iyi tanımlanmışlardır. 
      Derin hemanjiyomlar; derinin altındadırlar ve genellikle mavimsi renkte bir "top" gibi görünürler. Genellikle yüzeysel hemanjiyomdan daha sonra saptanır ve hematom ile karıştırılabilir. 
      Senil hemanjiyom; 30 yaşından sonra görülen hemanjiyomlara denmektedir. Deri yüzeyine yakın damarların genişlemesinden kaynaklanır. Açık kırmızı renklerinden dolayı kiraz anjioyumu olarak da adlandırılırlar.
      Karaciğer hemanjiyomu; hemanjiyomlar iç organlarda da görülebilir. İç organlarda görülen hemanjiyomlardan en yaygını karaciğer hemanjiyomudur. Karaciğer hemanjiyomu karaciğerdeki kan damarlarında meydana gelen iyi huylu oluşumlardır. İçi kanla dolu küçük boşluklardan oluşur ve çoğunlukla çapı 3 cm'den küçük yuvarlak lezyonlar olarak görünür. Karaciğerde hemanjiyom varlığını kontrol etmek amacıyla abdominal ultrasonografi yapılmalıdır.       

  Çocuklarda en çok tercih edilen görüntüleme yöntemi ultrasonografidir 
     Deri üstündeki hemanjiyomlar  "görsel tanı" ile belirlenebilir, ancak derinliğin kesin olarak belirlenmesi görüntüleme yöntemleri yoluyla mümkündür. Yayılımın derinliğini değerlendirmek, vasküler malformasyonlar veya habis tümörler gibi diğer hastalıkları ekarte etmek için ultrasonografi, röntgen, MR, Bilgisayarlı Tomografi ve biyopsi gibi daha ileri tetkikler gerekli olabilir. Yüzeyel ultrasonografi, non-invaziv olması ve çocuğa radyasyon vermemesi nedeniyle en fazla tercih edilen görüntüleme yöntemidir. 

Gövdede yer alan hemanjiyomlar düzenli olarak kontrol edilmelidir
Hemanjiyomun tedavi edilmesi gerekip gerekmediği çeşitli faktörlere bağlıdır. Hemanjiyomların çoğu komplike değildir. Organ fonksiyonlarını etkileyen ve/veya görsel olarak yüzde/ göz çevresinde lokalize olan hemanjiyomları tedavi etmek tercih edilir. Tedavi başlandıktan sonra hasta düzenli olarak kontrol edilir. Özellikle gövde, kol ve bacaklardaki küçük hemanjiyomlar başlangıçta tedavi gerektirmez ve sadece düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Tedavi gerektiren hemanjiyomlarda erken aşamada tedaviye başlanmalıdır

Hızlı büyüyen hemanjiyomlar veya zaten komplikasyonlarla ilişkili olan hemanjiyomlar erken bir aşamada tedavi edilmelidir. Tedaviye özellikle ilk bir yılda başlanması durumunda tedaviye yanıt çok iyi olmaktadır. Bu özellikle göz, dudak ve burun gibi sorunlu bölgelerdeki hemanjiyomlar için geçerlidir. Bir hemanjiyomun yeri ve boyutuna bağlı olarak kriyoterapi, lazer tedavisi, cerrahi tedavi ve ilaç tedavisi gibi çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur.                                                     

Hangi hastalara tedavi verileceği; tedavi süresinin ne kadar olacağına çocuk hematoloji onkoloji uzmanı izlem sürecinde karar verecektir. Çocukta bir hemanjiyom fark edildiğinde vakit kaybetmeksizin çocuk hematoloji onkoloji uzmanından görüş alınmalıdır.